Usono kaj aliaj okcidentaj landoj ofte akuzas Ĉinion pri gvidado de evoluantaj landoj en tiel nomatajn ŝuldkaptilojn, sed fakaj studoj montras, ke la veraj kreintoj de tiaj kaptiloj estas okcidentaj landoj kaj financaj institucioj.

La plurcela ponto Padma kaj fervoja projekto en Louhajang, je ĉ. 40 kilometroj for de Dako, ĉefurbo de Bangladeŝo

En opiniartikolo en The New York Times la 16-an de aŭgusto, la srilanka verkisto Indrajit Samarajiva klarigis, ke la ekonomia kaj politika kolapso de lia lando plejparte rezultis de okcidentaj ŝuldkaptiloj.

Li rakontis, ke okcidentaj amaskomunikiloj akuzis Ĉinion logi Sri-Lankon en ŝuldkaptilon, "sed laŭ mia vidpunkto, la kulpo estas de la okcident-dominita novliberala sistemo, kio tenas evoluantajn landojn en speco de ŝuld-bazita koloniigo".

Kaj malgraŭ okcidentaj asertoj pri ĉinaj superregocelaj monpruntoj, nur 10 ĝis 20 procentoj de la eksterlanda ŝuldo de Sri-Lanko estas ŝuldata al Ĉinio, diris Samarajiva, rimarkante, ke la plej granda parto estas "ŝuldata al Usono kaj eŭropaj financaj institucioj aŭ aliancanoj de Okcidento, kiel Japanio".

"Ni mortis en plejparte de okcidenta ŝuldkaptilo," diris Samarajiva.

Ehizuelen Michael Mitchell Omoruyi, plenuma direktoro de la Centro por Niĝeriaj Studoj ĉe la Instituto de Afrikaj Studoj de Zhejiang-a Instruista Universitato, diris, ke en Afriko en la lastaj jardekoj Ĉinio multe klopodis por nuligi la ŝuldojn de disvolviĝantaj landoj.

Ĉi-monate Ĉinio anoncis, ke ĝi rezignos 23 nepagitajn seninterezajn pruntojn por 17 afrikaj landoj, kiuj devintus pagi ilin ĝis la fino de la pasinta jaro.

"Al tiuj landoj, kiuj malsukcesis pagi siajn ŝuldojn ĝustatempe, Ĉinio donis diversajn elekteblojn pri restrukturado de ŝuldoj por helpi la landojn trapasi siajn malfacilaĵojn, anstataŭ uzi aktivojn kaj aliajn rimedojn por postuli, ke prunteprenantoj pagu siajn ŝuldojn, "Omoruyi diris.

Li citis raporton de la Ĉin-Afrika Esplora Iniciato ĉe la Universitato Johns Hopkins, laŭ kiu Ĉinio restrukturis aŭ refinancis ĉirkaŭ 15 miliardojn da dolaroj da la afrika ŝuldo inter 2000 kaj 2019, sen forkaptado de valoraĵoj, kaj pri tio, landoj kiel Usono kritikas, kiam ili parolas pri ŝuldkaptiloj.

"Kvankam iuj postulas arbitracion kontraŭ la prunteprenanta lando kaze de malsukceso repagi la ŝuldon ĝustatempe, ne estas pruvo, ke Ĉinio efektive alprenis juran plenumadon de pagoj aŭ punoj," diris Omoruyi.

Post la ekapero de KOVIM-19, la Monda Banko kaj la Internacia Monunua Fonduso instigis G20 establi Iniciaton pri Suspenda Servo de Ŝuldo. De kiam ĝi ekvalidis en majo 2020, landoj elekteblaj por la ŝuldmoratorio, plej multaj en Afriko, partoprenis en la iniciato antaŭ ol ĝi eksvalidiĝis fine de la pasinta jaro.

Tiuj implikitaj en la iniciato montris diversecon de kreditoroj en la lastaj jardekoj, diris Omoruyi. Entute, prunteprenoj estis plejparte el oficialaj kreditoroj de la Pariza Klubo, privataj bankoj kaj plurflankaj institucioj, kaj Ĉinio.

En 2020 Ĉinio estis la plej signifa ŝuld-malpeziga lando en ĉi tiu iniciato. Ĝi suspendis 5.7 miliardojn da usonaj dolaroj en ŝuldopagoj, kontribuante al pli ol duono de la totala tutmonda ŝuldmoratorio. Per ĉi tiu ago, 45 procentoj de la ŝuldoj de la plej malriĉaj landoj al Ĉinio estis suspenditaj. Britio, male, suspendis neniujn pagojn sur siaj komercaj pruntoj kaj reakiris 3.2 miliardojn da usonaj dolaroj en ŝuldoj de tiuj landoj, kiuj petis per la ŝulda haltiniciato.

Laboristoj fiksas lumfostojn sur sekcio de konstruejo de la ekspresa aŭtovojo Mombasa-Najrobio en januaro 2022.

Omoruyi diris: "Ĉinio estas kulpigita de la Okcidento, ke ĝi supozeble faras ĝuste tion, kion iuj okcidentaj financaj institucioj faras de jardekoj: liveri nerepageblajn monpruntojn al nacioj en bezono por pli profunde dronigi ilin en ŝuldon, malfortigi ŝtatan kapaciton kaj malfermi naciajn ekonomiojn al internaciaj investantoj (ĉefe de okcidentaj landoj)."

Li diris, ke Ĉinio celas diferencigi sin de la formaleca kaj hierarkiisma aliro de aliaj eksteraj agantoj per emfazo sur politika egaleco kaj reciproka profito.

"Pro tio, la financoj de la iniciato 'La Zono kaj Vojo' ne estas ŝuldkaptilo, en kiu nacioj povas fali, fakte, per la financado kadre de 'La Zono kaj Vojo', afrikaj nacioj eliras el la kaptilo de senevoluo."

Raporto eldonita de Tsinghua-Universitato en Pekino ĉi-monate montras, ke de 2023 ĝis 2025 afrikaj landoj eniros maksimumon de repago de obligacioj kun centoj da miliardoj da dolaroj en obligacioj maturiĝantaj, kaj ili alfrontas defaŭltajn riskojn, tuŝante dekojn da landoj kun malaltaj kaj mezenspezaj obligacioj, pro la "malzorgemaj operacioj" de grandaj eŭropaj kaj usonaj investaj institucioj en Afriko.

Tang Xiaoyang, profesoro de la Departemento de Internaciaj Rilatoj de Tsinghua-Universitato, diris, ke la krizo de usonaj hipotekoj en 2008 kune kun la eŭropa ŝuldkrizo kaŭzis la deturniĝon de grandaj kvantoj de privata financa kapitalo de Okcidento al evoluantaj landoj. Tiaj financoj, kiam la ekonomioj alfrontas malsupreniĝan premon, povus esti problemaj.

"Tiatempe, kapitalo, kiu ne trovis kreskopunkton en okcidentaj landoj, esperis kreski el evoluantaj landoj, do ili multe kuraĝigis evoluantajn landojn elsendi obligaciojn kaj profitis el ili."

La raporto trovis, ke en nur 12 jaroj post 2008, la stoko de suverenaj obligacioj (ĉefe eŭroobligacioj) de ĉiuj landoj kun malaltaj kaj mezaj enspezoj altiĝis preskaŭ je 400 procentoj ĝis 1 740 miliardoj da usonaj dolaroj en 2020, okupante pli ol 50 procentojn de la eksteraj landoj de ĉi tiuj landoj. 

"Ĉi tio estas la unua fojo, ke ili eldonas obligaciojn, do ili estas nespertaj, kaj en tiaj cirkonstancoj ili sentas, ke ĉio estas tre bona kiam la ekonomio pliiĝas," Tang diris. "Mi prunteprenas pli da mono, sed mi ne atendis, ke la ekonomio falos, kaj la prezoj de rimedoj kaj varoj falis."

Eldonado de obligacioj helpis solvi kelkajn mallongperspektivajn problemojn por iuj evoluantaj landoj, kiuj havas vundeblajn ekonomiajn strukturojn kaj al kiuj mankas spertoj pri financa risko-administrado, sed povas esti malfacile trakti la malfavorajn efikojn de tutmonda ekonomia malkresko.

La raporto "Reality Check: Falsehoods in US Perceptions of China" (Kontrolo pri la Realo: Falseco en la Percepto de Usono pri Ĉinio), eldonita de la Ministerio pri Eksterlandaj Aferoj de Ĉinio en junio, klarigas, ke la tiel nomata ĉina ŝuldkaptilo estas rakonto, kiun Usono kaj iuj aliaj okcidentaj landoj uzas por fifamigi kaj timigi Ĉinion, por ke ĝi interrompu sian kunlaboron kun aliaj evoluantaj landoj. Artikolo en The Atlantic en Usono pasintjare klarigas, ke la rakonto pri ŝuldokaptilo estas mensogo -- cetere grandpova -- elpensita de iuj okcidentaj politikistoj.

Okcidenta kapitalo konsistigas la plej grandan kreditoron de evoluantaj landoj. Laŭ lastatempaj ciferoj de la Monda Banko pri internacia ŝuldo, 28.8 procentoj de la ĉefa ekstera ŝuldo de Afriko ŝuldiĝas al plurflankaj financaj institucioj kaj 41.8 procentoj al komercaj kreditoroj ĉefe ligitaj al okcidentaj financaj institucioj. Tiuj du specoj de institucio kune tenas preskaŭ tri kvaronojn de la ŝuldo, igante ilin la ĉefaj kreditoroj de Afriko.

La ŝulda problemo estas, esence, disvolva problemo, laŭ la raporto, kaj la ŝlosilo por solvi ĝin estas certigi, ke la pruntoj liveras realajn avantaĝojn, diris la raporto.

Laŭ antaŭaj datumoj, inter 2000 kaj 2020 Ĉinio helpis afrikajn landojn konstrui pli ol 13 000 kilometrojn da vojoj kaj fervojoj kaj pli ol 80 grandskalajn elektroinstalaĵojn, financis pli ol 130 kuracejojn, 45 sportejojn kaj pli ol 170 lernejojn, kaj trejnis pli ol 160 mil profesiulojn en diversaj kampoj en Afriko.

La projekto de Nairobi Expressway konstruita de ĉinaj kompanioj en Kenjo per publik-privata partnereco kreis pli ol 6 mil lokajn laborpostenojn kaj profitigis pli ol 200 subkontraktistojn kaj kelkcent lokajn provizantoj. La kenja registaro alte taksas pri la projekto, laŭdante ĝin kiel gravan manifestiĝon de reciproke utila kunlaboro inter Kenjo kaj Ĉinio, klarigas la raporto.

Ĉinio ankaŭ donas grandan gravecon al la ŝuldodaŭro de projektoj. En 2017 ĝi subskribis la Gvidajn Principojn pri Financado de la Disvolviĝo de "La Zono kaj Vojo" kun 26 landoj partoprenantaj en "La Zono kaj Vojo". En 2019 Ĉinio malkaŝis la Kadron pri Daŭripova Ŝuldo por Partoprenantaj Landoj de "La Zono kaj Vojo". La kadro, bazita sur la ŝulda situacio kaj la repagokapablo de ŝuldantaj landoj, kaj sekvante la principojn de egaleca konsultado, plenumo de leĝoj kaj regularoj, malfermiteco kaj travidebleco, celas plifortigi monitoradon kaj taksadon de la ekonomiaj, sociaj kaj vivtenaj profitoj de la projektoj, kaj enkanaligas suverenajn pruntojn en areojn kun altaj rendimentoj, por certigi la longperspektivajn rendimentojn de la projektoj. Ĉinio ankaŭ klopodis redukti la ŝarĝojn de ŝuldantaj landoj.

Mostak Ahamed Galib, direktoro de transkultura komunikado kaj la esplorcentro "La Zono kaj Vojo" ĉe la Universitato pri Teknologio de Wuhan, diris, ke okcidentaj landoj faras senbazajn akuzojn pri Ĉinio per kreado de ŝuldokaptilo.

Estas du ĉefaj manieroj por evoluantaj landoj akiri internacian helpon, li diris, unu estas teknika helpo kaj la alia estas financa helpo. Koncerne teknikan helpon, Ĉinio estas ĉefrolo en internaciaj projektoj pri inĝenierado, provizado kaj konstrukontraktado.

"Ĉirkaŭ sep ĝis ok el la plej bonaj 10 kompanioj listigitaj de la Registroj pri Novaĵoj en Inĝenierio, vaste konsiderata kiel la plej aŭtoritata rangotabelo pri akademia esplorado en la kampo de inĝenierado kaj konstruado, dum la lastaj 10 jaroj estas ĉinaj kompanioj," li diris.

"Do ne estas surprize, ke ekzistas pli da ŝancoj por ĉinaj kompanioj kiam temas pri inĝenieraj kontraktoj."

Estas ankaŭ notinde, ke kiam ĉinaj kompanioj faras internaciajn projektojn, ili kutime alportas lokajn kompaniojn kiel subkontraktistojn por labori kun ili, por ke la loka kompanio akiru spertojn kaj teknikojn por partopreni grandajn projektojn kaj poste iom post iom mem entreprenu grandajn projektojn, li diris.

Yuan Wanfu (la dekstra), projekt-estro por la pligrandiga projekto de Orienta Ringovojo de Najrobo, ekzamenas inĝenieran desegnaĵon ĉe konstruejo en aprilo.

Financa helpo kutime inkluzivas subvenciojn, molajn pruntojn, komercajn pruntojn kaj hibridajn pruntojn. Krom subvencioj, sur kiuj ne estas pagita interezo, aliaj pruntoj postulas, ke la ricevantaj landoj pagu certan interezon kaj repagu la prunton ene de certa tempo. Tamen, estas ne grave kia prunt-interkonsento subskribita, ĝi estas plene bazita sur reciproka intertraktado inter la pruntedoninto kaj la prunteprenanto, kaj ne ekzistas ebleco de tiel nomata "ŝuldkaptilo" kaj intenca trompo.

Al tiuj, kiuj akuzas Ĉinion je koloniismo bazita sur ŝuldantoj nekapablaj repagi pruntojn, Galib diris, ke tio ankaŭ estas kalumnio.

"En havenkonstruado, ekzemple, se la ŝuldantaj landoj trovas sin nekapablaj repagi la prunton laŭplane, la haveno povas esti efektivigita ene de certa tempo en la luo. Ĉi tio ne estas koloniismo, sed similas al ofte trovebla projektokontrakta modelo, ŝanĝante de la reĝimo de konstruo kaj translokigo al la reĝimo de konstruo, funkciigo kaj translokigo."

Tiuj, kiuj ebenigas la akuzon pri ŝuldkaptilo, intence ignoras la fakton, ke multaj pruntoj de Ĉinio estas sub la formo de subvencioj aŭ mildaj pruntoj, diris Galib.

"Ĉinio mem estas ankoraŭ evoluanta lando, sed ekzistas ŝuldohelpo por aliaj prunteprenantoj, kiuj ne povas repagi ĝustatempe."

"La Zono kaj Vojo" ne kreas ŝuldkaptilojn, sed ŝancojn por kunlaboro kaj disvolviĝo, klarigis li. Landoj implikitaj devas kapti ŝancojn, kiujn la iniciato provizas por plibonigi sian infrastrukturan konstruadon, klopodi por iĝi industriaj kaj komercaj centroj en la regiono, kaj uzi la oportunon de konektebleco por plibonigi siajn ekonomiajn kaj komercajn nivelojn kaj la vivnivelojn de homoj.

Li citis la padman-plurcelan-ponton konstruitan de Ĉinio en sia lando, Bangladeŝo, kiu malfermiĝis al la publiko en junio, mallongigante la vojaĝtempojn inter sudokcidentaj partoj kaj ĝia ĉefurbo Dako de ok horoj al eĉ nur 10 minutoj.

Laŭ prognozo, la ponto kontribuos por altigi la MEP de Bangladeŝo je pli ol 1 procento jare, profitigante ĉirkaŭ 30 milionojn da homoj en 21 sudokcidentaj distriktoj de la lando, deklaris la Centro por Politika Dialogo, pensfabriko en Dako.

Verkita de Clayton Hazvinei Vhumbunu, esploristo pri Internaciaj Rilatoj

Tradukis: Rafael Henrique Zerbetto

Fonto: China Daily

Facebook: Ĉina Fokuso / China Focus - Esperanto  Mojosa Ĉinio
Twitter: El Popola Chinio
WeChat: Skani la du-dimensian kodon por legi EPĈ en WeChat