惯用语的修辞手法
使用惯用语是语言中的重要修辞手法,而惯用语本身也是各种修辞手法的集中表现。下面分别介绍惯用语中几种常见的修辞手法。
1.语义方面的修辞手法
语义方面的修辞手法是指人们在长期语言实践中利用语义的转化或引申,炼就了许多形象化的惯用语。这些形象化的惯用语大都典型地集中体现了几种主要的修辞方式,如明喻、隐喻、夸张、反语等。
1) 明喻
明喻(komparo)是一种明显地、直接地把某一事物比作另一事物的比喻方式。它能形象地描绘事物或说明事理,使人感到生动、明快。世界语明喻方式由比喻词kiel或kvazaŭ来引导喻体(即用作比喻的事物)。例如:
malgrasa kiel skeleto 瘦得只剩一把骨头
flugema kiel vento 像风一样飘忽不定
certe, kiel duoble du kvar 像二二得四那样无可置疑
simpla kiel kolombo 像鸽子一样天真无邪
ronki kiel mil diabloj 鼾声如雷
sidi kvazau sur flamantaj karboj 极其焦虑不安
malriĉa kiel muso preĝeja 穷到极点;一贫如洗
obstina kiel kapro 像山羊一样固执
malaperi kiel vaporo 消失得无影无踪
sana kiel fiŝo en akvo 像水中的鱼那样健康
aŭskulti kiel ĥina prediko 完全听不懂;丈二和尚摸不着头脑
sidi kiel muso sub balailo 一声不吭
pluvi kvazaŭ per siteloj 大雨倾盆
vivi kiel ĉe la brusto de Dio 过着无忧无虑的生活
vivi kiel kuko en butero 过着非常富足的生活
blinda kiel talpo 像鼹鼠一样瞎;全盲
inerta kiel ŝtono 像石头一样毫无生气
fiera kiel pavo 神气十足;趾高气扬
这类固定的比喻有的已经失去本身的形象色彩,只是简单地表达程度的最高级:
bela kiel anĝelo 像天使一般美丽;美极了
rapida kiel sago 像箭一样快
rapida kiel fulmo 像闪电一般迅速
nigra kiel inko 像墨一样黑
malpeza kiel plumo 轻如鸿毛
2) 隐喻
隐喻(metaforo)是一种暗示性的、不明显的比喻。它主要根据不同事物之间的某些相似点把某一事物或某一动作原有的含义转嫁到另一事物或另一动作上,借以提高语言的表达力,加强语言的形象性和生动性。利用隐喻手法构成的惯用语非常多,例如:
esti en la sepa ĉielo 幸福极了;其乐无比
disfendi harojn 作无益的琐细分析或讨论;钻牛角尖
esti sur hareto 处于十分危险的境地;危在旦夕
verŝi oleon sur la ondojn 使争吵或争论平息下来
esti inter siaj propraj muroj 在自己家中
disrompi la glacion 打破沉默;打开僵局
dehaki la kornojn de iu 使某人不能趾高气扬;杀某人的威风
bruligi al si la lipharojn 遭到难堪的失败
kavaliroj de la verda stelo 绿星章佩带者(指世界语者)
serpento en herbo 暗藏的敌人
trompita koko 妻子有外遇的丈夫;王八
kupra frunto 冥顽不化的人
la nigra ŝafo 家庭中的不肖之子;集体中的败类
mezuri laŭ sia metro 以己之心度人之腹;以己度人
kreski kiel fungoj post pluvo 如雨后春笋般涌现
iranta enciklopedio 学问渊博的人
nova balailo 新就职者
la petola membro 舌头
krokodilaj larmoj 假慈悲
hunda vivo 困苦的生活
la salo de la tero 社会中坚;优秀分子
la vespero de la vivo 晚年;暮年
saltadi ĉirkaŭ afero, kiel blovata neĝero 说话老是说不到正题上;讲话抓不住中心
trafi per la parolo rekte en la vizaĝon 直截了当地说
heredi venton 什么也继承不到
bati la pavimon 在街上闲逛;街头游荡
danci antaŭ iu sur piedoj kaj manoj 竭力巴结;阿谀奉承
havi muŝon en la cerbo 脑子里有个怪念头
esti portreto de sia patro 长得和父亲一模一样
kotaj atakoj kontraŭ iu 对某人的诽谤性攻击
promesi orajn montojn 作无法兑现的许诺
fosi sub iu 暗害某人
alpremi iun al muro 逼得某人走投无路
konsumi sian grenon antaŭ ĝia maturiĝo 钱未到手,先已支用
La afero ne brulas. 事情不紧急。
3) 夸张
夸张(hiperbolo)是把客观事物的某些特征加以夸大,以便突出事物本质或强化思想感情的一种修辞手法。世界语中的夸张词语比较丰富,有的由于经常使用而成了惯用语。例如:
maro da mizeroj 苦难深重;不幸之极
mil dankojn! 非常感谢!
vidi nur ĝis la pinto de sia nazo 目光短浅
malsekigita ĝis la ostoj 浑身湿透
ruĝiĝi ĝis la oreloj (羞得)满脸通红
Restas al iu nur la haŭto sur la ostoj. 瘦得皮包骨
nuda kaj kruda, sen groŝo en poŝo 一贫如洗
armita ĝis la dentoj 武装到牙齿;充分武装起来
mensogi tiel, ke la muroj krakas 漫天撒谎
ronki kiel mil diabloj 鼾声如雷
sidi en laboroj ĝis super la oreloj 成天忙于工作;忙得不可开交
Ĝi estas por mi ĥina scienco. 我对此一窍不通。
4) 委婉(eŭfemismo)
为了避免忌讳或为了适应某种交际上的需要,人们有时用委婉的词语谈论一些不宜直说的或不愉快的事情。例如不直接说morti(死),而采用如下一些委婉的说法:
diri adiaŭ al la mondo surtera;
transiri en alian mondon;
ekdormi por eterne;
perdi sian spiron por ĉiam;
la koro ripozas por ĉiam;
foriri al la okcidento;
fermi por ĉiam siajn okulojn;
forlasi tiun ĉi mondon;
fariĝi polvo en polvo;
iri la vojon de ĉio tera;
ktp.
再如在提到男性生殖器时,人们常不直接说peniso,而用如下一些委婉惯用语代替:
honta parto;
seksa membro;
karno de beato;
viraj generiloj;
ktp.
5) 对比
对比(kontrasto)作为一种修辞手法也常用在惯用语中。用对比的可以是反义词,也可以是对偶词。例如:
a) 用反义词对比的:
la por kaj la kontraŭ 赞成与反对;正反两方面的正确理由
blovi varmon kaj malvarmon el la sama buŝo 忽褒忽贬;搬弄是非
nigre sur blanke 白纸黑字;清清楚楚地
amiko en ĝojo kaj malĝojo 同甘共苦的朋友
vivi modere, ne tro interne, nek tro ekstere 过有节制的生活
b) 用对偶词对比的:
nek viando, nek fiŝo 说不上是个什么东西;非驴非马
jam esti trans montoj kaj maro 已到遥远的地方去了
forsavi sian korpon kaj animon 逃得无影无踪
movi ĉielon kaj teron 千方百计;用尽办法
vivi kun iu kiel hundo kun kato 与某人经常争吵;与某人不睦
peli tagojn sen afero de mateno al vespero 从早到晚无所事事地打发日子
Ipernity: El Popola Chinio
Facebook: EPC El Popola Chinio
Twitter: El Popola Chinio
WeChat: Skani la du-dimensian kodon por legi EPĈ en WeChat